দেৱালীৰ পিছত প্ৰতি বছৰে দেৱালী উদযাপনৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ফৰৱাৰ্ড বাৰ্তাৰ এক 'স্পাইক' থাকে । যদিও মহামাৰীৰ পিছৰ পৰিস্থিতিয়ে উৎসাহ অলপ হ্ৰাস কৰিছে, এই বছৰো দেৱালী উদযাপনৰ সন্দৰ্ভত সামাজিক মাধ্যম আৰু মেচেজিং প্লেটফৰ্মৰ জৰিয়তে বিভিন্ন ফটো আৰু ভিডিঅ' শ্বেয়াৰ কৰা হৈছে।

শেহতীয়াকৈ অসমত হোৱাটছএপত আলোকিত জাহাজ আৰু আতচবাজীৰ এটা ভিডিঅ' ভাইৰেল হৈ পৰিছে আৰু দাবী কৰা হৈছে যে ভিডিঅ'টোত ভাৰতীয় নৌসেনাৰ দ্বাৰা ২০২১ চনৰ দেৱালী উদযাপন কৰা দেখা গৈছে । আমি ভিডিঅ'টোত আকাশত একাধিক যুদ্ধজাহাজ আৰু ফ্লেয়াৰ দেখিবলৈ পাওঁ যিটো এক প্ৰকাৰৰ উদযাপন যেন লাগে।

ভাইৰেল ভিডিঅ'টো আমাৰ ২৪x৭ হোৱাটছএপ হেল্পলাইন নম্বৰত সত্যতা নিৰ্ধাৰণৰ বাবে অনুৰোধ কৰি প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল। আমি, ফেক্ট ক্ৰেচেণ্ডো অসমীয়াই, দাবীটোৰ বিষয়ে এক তথ্য পৰীক্ষা কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিলো। Archived Link

অৱশেষত, আমি দেখিছিলো যে ভিডিঅ'টো 'আন্তৰ্জাতিক ফ্লীট ৰিভিউ'ৰ আছিল যিটো ২০১৬ চনত বিশাখাপত্তনমত হৈছিল। এইটোৱে নিশ্চিত কৰিলে যে ভিডিঅ'টো শেহতীয়া নহয় বা দেৱালী ২০২১ৰ সৈতে কোনো সম্পৰ্ক নাই।

সত্যতা নিৰূপন পদ্ধতি

প্ৰথমে আমি ইনভিড ছফ্টৱেৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিলো আৰু কীফ্ৰেমবোৰ আহৰণ কৰিছিলো যাৰ পিছত আমি নিৰ্বাচিত কীফ্ৰেমবোৰ ব্যৱহাৰ কৰি ৰিভাৰ্চ ইমেজ চাৰ্চ কৰি অনুসন্ধান কৰিছিলো।

আমি ২০১৯ৰ এটা ইউটিউব ভিডিঅ' বিচাৰি পাইছিলো য'ত একে দৃশ্য আছে। এই ভিডিঅ'টো 'Technologytricks' নামৰ ইউটিউব চেনেল এটাৰ পৰা "নৌ দিৱস - শনো বৰুণ ইণ্ডিয়া | ভাৰতীয় নৌ সেনাৰ জাহাজ |সাগৰত জাহাজত আতচবাজী" শিৰোনামৰ সৈতে আপলোড কৰা হৈছিল |

ইয়াৰ পিছত, আমি গুগলত এক কীৱৰ্ড অনুসন্ধান চলাইছিলো আৰু এটা ভিডিঅ' দেখিছিলো। ২০১৬ চনত ইউটিউবত পোষ্ট কৰা ভাইৰেল ভিডিঅ'টোৰ এটা দীঘলীয়া সংস্কৰণ পাইছিলো যাৰ শিৰোনাম আছিল, "বংগোপসাগৰত ভাৰতীয় নৌসেনাৰ যুদ্ধজাহাজে ফ্লেয়াৰ জ্বলাইছে"

ভিডিঅ'টোৰ বৰ্ণনাত কোৱা হৈছে, "ভাৰতীয় নৌসেনাৰ দ্বাৰা আয়োজিত আন্তৰ্জাতিক ফ্লীট ৰিভিউৰ সময়ত ইষ্টাৰ্ণ নেভেল কমাণ্ডত আলোকিত যুদ্ধজাহাজ আৰু আতচবাজী।"

পৰৱৰ্তী সময়ত আমি গুগলত "ইণ্টাৰনেচনেল ফ্লীট ৰিভিউ ২০১৬" শব্দবোৰ ব্যৱহাৰ কৰি এটা কীৱৰ্ড অনুসন্ধান কৰিছিলো। আমি কেইবাটাও প্ৰতিবেদন বিচাৰি পাইছিলো য'ত ভাইৰেল ভিডিঅ'টোৰ স্ক্ৰীণশ্বট আছিল।

Screenshot, Economic Times photostory

Economic Times

Screenshot, ANI photo story

Australian Naval Institute

প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ অফিচিয়েল ইউটিউব চেনেলতো অনুষ্ঠানটোৰ সম্পূৰ্ণ ভিডিঅ' আছিল। ভাইৰেল ভিডিঅ'টোৰ ক্লিপবোৰ ৩১:০০ সময়ত দেখা পোৱা যায়।

ফলাফল

এইটো স্পষ্ট হৈ পৰিছে যে ২০১৬ ৰ আন্তৰ্জাতিক বিমান সমীক্ষাৰ এটা পুৰণি ভিডিঅ' এটা মিছা দাবীৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰা হৈছিল যে ই ভাৰতীয় নৌসেনাৰ দেৱালী উদযাপনৰ ভিডিঅ' হয় । ভাইৰেল ভিডিঅ'টো ২০১৬ চনৰ হয় আৰু ২০২১ চনৰ কোনো দেৱালী উদযাপনৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক নাই।

Avatar

Title:এই ভিডিঅ'টো ভাৰতীয় নৌসেনাৰ দ্বাৰা দেৱালী উদযাপনৰ নহয়!

Fact Check By: Manjori Borkotoky

Result: Missing Context